Ενώ η πλειοψηφία των ιδιοκτητών σκύλων έχουν περισσότερη εμπειρία με την διάρροια των σκυλιών παρά με την δυσκοιλιότητα, τα κουτάβια εμφανίζουν μερικές φορές δυσκοιλιότητα. Σε αρκετές περιπτώσεις το πρόβλημα δεν είναι πιο περίπλοκο από την έλλειψη ινών στη διατροφή ή την ανεπαρκή κατανάλωση νερού, αλλά μπορεί να υπάρχουν και πιο σοβαρά αίτια. Τα παρακάτω είναι καλές συμβουλές από το Dogtime.com:

"Παρακαλώ λάβετε υπόψη ότι πρέπει πάντα να συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας προτού προβείτε σε αλλαγές στη διατροφή του σκύλου σας ή στη χορήγηση φαρμάκων (και επίσης να βεβαιωθείτε ότι δεν παρουσιάζει συμπτώματα πιο σοβαρής ασθένειας ή διαταραχής)".

Το σκυλί σας είναι δυσκοίλιο όταν είτε έχει δυσκολία στο να κάνει τα περιττώματά του (τα οποία είναι στεγνά και σκληρά), ή δεν τα κάνει καθόλου. Εάν τα στερεά απόβλητα παραμείνουν στο παχύ έντερο του σκύλου σας πολύ καιρό, όλη η υγρασία σε αυτό θα απορροφηθεί και τα κόπρανα θα είναι ξηρά, σκληρά και θα είναι πολύ δύσκολο να περάσουν.

Αν η κατάσταση δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα, το έντερο του σκύλου σας μπορεί να τεντωθεί στο σημείο που δεν μπορεί πλέον να κάνει την δουλειά του αποτελεσματικά. Αυτή είναι μια χρόνια κατάσταση γνωστή ως megacolon, και είναι στην πραγματικότητα πιο συχνή σε γάτες από σκύλους. Στόχος μας είναι να εμποδίσουμε τα κατοικίδια ζώα να έχουν ποτέ τέτοια χρόνια και μακροχρόνια προβλήματα εντέρων.

Πώς μπορώ να ξέρω αν το σκυλί μου είναι δυσκοίλιο?

Είτε παίρνετε το σκυλί σας έξω για να κάνει τα περιττώματά του του ή πηγαίνει να τα κάνει από μόνο του στον εξωτερικό χώρο που του παρέχετε, είναι σημαντικό να το παρακολουθείτε. Η ποσότητα των ούρων και των περιττωμάτων, το χρώμα, η υφή, η οσμή και η παρουσία βλέννας ή αίματος - είναι όλοι δείκτες για το πόσο καλά λειτουργεί το σώμα του κατοικίδιου ζώου σας.

Συχνά, αυτό που αφήνει το σώμα του σκύλου σας είναι το πρώτο σημάδι ενός προβλήματος με την υγεία του, γι 'αυτό είναι σημαντικό αν δεν συνοδεύετε το σκυλί σας έξω για να κάνει την ανάγκη του να παρακολουθείτε τακτικά τις περιοχές της αυλής ή της περιουσίας σας όπου κάνει τα κακά και τα τσίσα του. Η δυσκοιλιότητα είναι ανεπαρκής ή πλήρης έλλειψη διέλευσης των κοπράνων από το σώμα. Τα περισσότερα σκυλιά με το πρόβλημα θα μοιάζουν σαν να προσπαθούν να πάνε - πρέπει να πάνε - αλλά τελικά να μην πάνε να αφήσουν τα περιττώματά τους.

Εάν μετά από μερικά λεπτά από το τράβηγμα και το τέντωμα του σκύλου σας έχει παραχθεί είτε τίποτα είτε ένα μικρό, σκληρό κάτι, μπορείτε να υποθέσετε με ασφάλεια ότι είναι δυσκοίλιος. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν το πρόβλημα διαρκεί περισσότερο από μια μέρα ή δύο. Μπορεί να παρατηρήσετε ότι το δυσκοίλιο σκυλί σας φαίνεται φουσκωμένο. Μπορεί μάλιστα να πονάει, ειδικά κατά τη διάρκεια της προσπάθειας να αφήσει τα περιττώματά του, ανεπιτυχώς.

Εάν τα καταφέρει, μπορεί να έχουν ένα περίεργο χρώμα - συνήθως πιο σκούρο από το κανονικό. Μπορεί να παρατηρήσετε βλέννα ή αίμα ή άλλα περίεργα που δεν έχετε αντιληφθεί ποτέ πριν.

Αν η κατάσταση παραμείνει, το σκυλί σας μπορεί να έχει επεισόδια εμέτου. Θα μπορούσε να χάσει την όρεξή του και να αρχίσει να μειώνεται το βάρος του. Μπορεί να φαίνεται αφηρημένος. Στην ιδανική περίπτωση, η κατάσταση δεν θα φτάσει πολύ πριν από τη λήψη μέτρων. Γι 'αυτό είναι σημαντικό να παρακολουθείτε τακτικά όχι μόνο το τι εισέρχεται στο σώμα του σκύλου σας, αλλά και τι εξέρχεται από αυτό.

Αιτίες εμφάνισης της δυσκοιλιότητας

Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες δυσκοιλιότητας. Όλες κατατάσσονται σε μία από τις τρεις παρακάτω κατηγορίες:

1)     Οι ενδομυϊκές αιτίες περιλαμβάνουν μερική ή πλήρη απόφραξη στο εσωτερικό του παχέος εντέρου, που προκαλείται από την κατάποση ύλης που δεν μπορεί να αφομοιωθεί, καθώς και από όγκους.

2)     Οι εξωθαλμικές αιτίες εμφανίζονται εκτός του παχέος εντέρου και συμβάλλουν στην αποφρακτική δυσκοιλιότητα, για παράδειγμα, μια στενή λεκάνη που προκύπτει από κάταγμα της πυέλου ή όγκοι που αναπτύσσονται στη κοιλότητα της πυέλου που συμπιέζει το έντερο εξωτερικά.

3)     Τα εγγενή αίτια έχουν νευρομυϊκή φύση και μπορεί να προκύψουν από τραυματισμό του πυελικού ή οσφυϊκού νεύρου ή ασθένειες όπως ο υποθυρεοειδισμός ή η υπερασβεστιαιμία.

Πιο αναλυτικά παρατηρούνται συνήθως οι παρακάτω αιτίες εμφάνισης δυσκοιλιότητας:

-        Αφυδάτωση, μειωμένη λήψη υγρών

-        Ανεπαρκής λήψη φυτικών ινών

-        Αλλαγή στην διατροφή του

-        Ανεπαρκής άσκηση

-        Στρες που προκαλείται από αλλαγή στην ρουτίνα ή το περιβάλλον

-        Εντερική απόφραξη, συμπεριλαμβανομένων των όγκων

-        Μολυσμένοι πρωκτικοί αδένες ή τραυματισμός ισχίου ή πυέλου που προκαλεί πόνο κατά τη διάρκεια της αφόδευσης

-        Κατάποση ξένου αντικειμένου όπως ένα κομμάτι ύφασμα, μέρος ενός παπουτσιού ή πετρών

-        Νευρομυϊκές διαταραχές που περιλαμβάνουν ανωμαλίες ή τραυματισμό των νεύρων ή των μυών του παχέος εντέρου

-        Τα αποτελέσματα της χειρουργικής επέμβασης

-        Λήψη φαρμάκων ή/και συμπληρωμάτων σιδήρου

Μια από τις πιο συχνές αιτίες δυσκοιλιότητας στα σκυλιά είναι η αφυδάτωση. Εάν υποψιάζεστε ότι το κουτάβι σας είναι δυσκοίλιο ή έχετε παρατηρήσει ξηρά, σκληρά κόπρανα όταν τα κάνει, είναι σημαντικό να παρακολουθείτε την πρόσληψη νερού.  Θυμηθείτε, πολύ ενεργά κατοικίδια ζώα χρειάζονται περισσότερο νερό, και σε ζεστό καιρό, οι απαιτήσεις του κάθε σκύλου αυξάνονται.

Βεβαιωθείτε ότι το κουτάβι σας έχει πάντα εύκολη πρόσβαση σε καθαρό, φρέσκο νερό (ιδανικά φιλτραρισμένο) και εάν υποψιάζεστε ότι δεν πίνει αρκετά, μετρήστε το σε μπολ για να παρακολουθείτε καλύτερα την πραγματική κατανάλωσή του.

Ανάλογα με το τι τροφοδοτείτε το κατοικίδιο ζώο σας - ειδικά αν τρώει ωμό ή μαγειρεμένο φαγητό παρασκευασμένο στο σπίτι ή ένα κονσερβοποιημένο εμπορικό τύπο - θα πρέπει να πάρει κάποια από την υγρασία που χρειάζεται το σώμα του από τα γεύματά του. Αν τρέφεται αποκλειστικά με κροκέτες (το οποίο δεν συνιστώ αν δεν μπορείτε να έχετε την οικονομική δυνατότητα να τροφοδοτήσετε μια πιο κατάλληλη για το είδος του τροφής), το σκυλί σας θα χρειαστεί να πάρει το μεγαλύτερο μέρος του νερού από το μπωλ νερού του.

Εάν το σκυλί σας καταναλώσει ένα ξένο αντικείμενο που δεν είναι τροφή, κάτι που κάνουν συνήθως οι σκύλοι κυρίως λόγω στρες, ή ένα μεγάλο κομμάτι οστού, μπορεί να καταλήξει στο έντερο του και να προκαλέσει ένα εμπόδιο μην επιτρέποντάς του να αφοδεύει φυσιολογικά. Εάν ο σκύλος σας έχει πρόβλημα να κάνει τα περιττώματά του και είναι γνωστό ότι καταπιεί πράγματα που δεν πρέπει, η συμβουλή μου είναι να επικοινωνήσετε με τον κτηνίατρό σας, αν η κατάσταση δεν επιλυθεί μέσα σε μια μέρα ή δύο.

Εάν γνωρίζετε ότι το κατοικίδιο ζώο σας έχει καταπιεί κάτι μεγάλο που θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα εμπόδιο, μην καθυστερήσετε καθώς αυτό μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα σε ένα πολύ σοβαρό, ακόμη και μοιραίο πρόβλημα. Τα μη στειρωμένα αρσενικά σκυλιά, ειδικά καθώς μεγαλώνουν, μπορούν να αναπτύξουν διευρυμένους προστάτες που συμπιέζουν το έντερο, δημιουργώντας σε λεπτά περιττώματα ή ακόμη και εμπόδια. Αυτό το πρόβλημα μπορεί συνήθως να επιλυθεί με την στείρωσή του.

Οι κήλες στο ορθό του σκύλου σας στην περιοχή δίπλα στον πρωκτό μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα. Η κήλη διογκώνεται στο ορθό, κλείνοντας το πέρασμα των περιττωμάτων. Οι κήλες απαιτούν συνήθως χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση.

Ορισμένοι σκύλοι έχουν ανεπαρκή μυϊκό τόνο ή νευρομυϊκές διαταραχές που παρεμποδίζουν την ικανότητα του οργανισμού τους να μεταφέρουν αποτελεσματικά τα απόβλητα μέσω του παχέος εντέρου. Περιττώματα που παραμένουν πολύ στο έντερο χάνουν την υγρασία και σκληραίνουν, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολο για το σκυλί να κάνει την ανάγκη του. Αυτό μπορεί να γίνει ένας φαύλος κύκλος, επειδή όσο πιο δύσκολο ή οδυνηρό είναι να κάνει την ανάγκη του, τόσο πιο πιθανό είναι να αναπτύξει μια συνήθεια αποφυγής ως μέσο εξάλειψης, οδηγώντας σε σοβαρά προβλήματα.

Πότε να ανησυχείτε

Εάν το υγιές σκυλί σας αναπτύσσει δυσκοιλιότητα που δεν επιλύεται μέσα σε μια μέρα ή δύο, είναι έξυπνο να ανησυχείτε. Υπάρχουν δυνητικά απειλητικές για τη ζωή αιτίες δυσκοιλιότητας σε σκύλους, οπότε είναι σημαντικό να παρακολουθείτε προσεκτικά το δυσκοίλιο κατοικίδιο ζώο και να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια εάν τα πράγματα δεν βελτιωθούν γρήγορα.

Εάν η δυσκοιλιότητα του σκύλου σας επιλυθεί μέσα σε μια μέρα ή δύο, αλλά εμφανίζεται πάλι, ήρθε η ώρα να επισκεφτείτε τον κτηνίατρό σας. Μια υποτροπή δείχνει ότι το πρόβλημα μπορεί να είναι πιο περίπλοκο και απαιτεί ιατρική επέμβαση ή μόνιμες αλλαγές στη διατροφή ή τον τρόπο ζωής του σκύλου σας. Η χρόνια δυσκοιλιότητα είναι μια πολύ ατυχής κατάσταση στην οποία ένας σκύλος δεν μπορεί να αδειάσει τα έντερά του χωρίς εξωτερική βοήθεια. Το παχύ έντερο τεντώνεται καθώς διατηρείται ένας αυξανόμενος όγκος σκληρών περιττωμάτων.

Ένα σκυλί με δυσκοιλιότητα θα είναι εξαιρετικά άβολο και θα προσπαθήσει συχνά, αλλά ανεπιτυχώς να αφήσει τα περιττώματά του. Χωρίς παρέμβαση, θα χάσει την όρεξή του, θα γίνει λήθαργος και θα αρχίσει να κάνει εμετό.

Ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης, η παρέμβαση μπορεί να σημαίνει IV υγρά για ενυδάτωση και ένα κλύσμα για να καθαρίσει το παχύ έντερο - ή μπορεί να σημαίνει ότι ο σκύλος πρέπει να είναι πλήρως αναισθητοποιημένος για χειροκίνητο καθαρισμό. Συχνά απαιτείται ένας δεύτερος γύρος για την αφαίρεση των κοπράνων που ήταν συγκεντρωμένα σε μη προσβάσιμες περιοχές του εντέρου κατά τη διάρκεια της πρώτης διαδικασίας.

Σε δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Μια συλλεκτομή είναι μια διαδικασία στην οποία ένα μέρος του εντέρου απομακρύνεται και / ή οι ανωμαλίες του εντέρου διορθώνονται. Αυτή η επιλογή χρησιμοποιείται συνήθως σε περιπτώσεις παχυσαρκίας που προκαλείται από βλάβη στο παχύ έντερο, νευρομυϊκή διαταραχή, όγκους ή πυελικές διαταραχές που προσβάλλουν το παχύ έντερο.

Οι συμβουλές για σκύλους που δυσκολεύονται να κάνουν τα περιττώματά τους

Αυτές οι συστάσεις προορίζονται για σκύλους που αντιμετωπίζουν μια μικρή, παροδική περίοδο δυσκοιλιότητας. Εάν η κατάσταση του κατοικίδιου ζώου σας είναι συνεχής ή χρόνια ή αν δεν είστε σίγουροι για την αιτία, η καλύτερη επιλογή είναι να καλέσετε τον κτηνίατρό σας για καθοδήγηση.

-        Μια ισορροπημένη και βιολογικά κατάλληλη διατροφή. Η «διατροφική αδιαφορία» είναι η πιο συνηθισμένη αιτία περιστασιακής δυσκοιλιότητας του σκύλου. Και ενώ αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την διατροφή με πέτρες, αντικείμενα από το σπίτι, κάλτσες, υφάσματα και σβόλους από άμμο γατών, μπορεί επίσης να περιλαμβάνει μια ξηρά, επεξεργασμένη δίαιτα (κροκέτες) γεμάτη από συστατικά τα οποία δεν σχεδιάστηκε ο οργανισμός του σκύλου σας για να καταναλώνει. Η σίτιση με ωμή φυσική (B.A.R.F.) ή μαγειρεμένη τροφή με βάση ολοκληρωμένες και ισορροπημένες συνταγές είναι ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσετε το σώμα του σκύλου σας καλά - ειδικά για την πέψη του.

-        Πεπτικά ένζυμα και προβιοτικά. Και τα δύο αυτά συμπληρώματα θα βοηθήσουν στην κακή πέψη, η οποία συχνά προκαλεί διαλείπουσες κρίσεις δυσκοιλιότητας καθώς και διάρροια. Ο ολιστικός κτηνίατρος και το εξειδικευμένο κατάστημα βιολογικά κατάλληλης διατροφής μπορεί να σας συμβουλεύσει σχετικά με τα προϊόντα και την δοσολογία, ανάλογα με την προσωπική κατάσταση του σκύλου σας.

-        Άφθονη άσκηση,  άφθονο καθαρό, φρέσκο πόσιμο νερό. Τα σώματα όλων των ζώων πρέπει να κινούνται για να κρατήσουν τα πράγματα κινούμενα, συμπεριλαμβανομένης της διέλευσης των περιττωμάτων μέσα από το παχύ έντερο. Η τακτική σωματική δραστηριότητα και οι επαρκείς ποσότητες φρέσκου, καθαρού πόσιμου νερού μπορούν να αποτρέψουν ή να θεραπεύσουν τη δυσάρεστη δυσκοιλιότητα.

 -        Πρόσθετες διαιτητικές ίνες. Στην άγρια φύση, το τρίχωμα και το δέρμα στη λεία του σκυλιού παρέχει πολύτιμες ίνες στη διατροφή του. Περιττό να πούμε ότι τα εξημερωμένα σκυλιά δεν λαμβάνουν αρκετό  στα γεύματά τους! Οι καλές πηγές ίνας για τον σκύλο σας περιλαμβάνουν:

-        Σκόνη φλοιού Ψυλλίου (Psyllium husk powder): 1/2 κουταλάκι του γλυκού ανά 5 κιλά σωματικού βάρους 1-2 φορές την ημέρα στο γεύμα.

-        Πολτοποιημένα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά: 1 κουταλάκι του γλυκού ανά 5 κιλά σωματικού βάρους 1-2 φορές την ημέρα μαζί με το γεύμα.

-        Ίνες από καρύδα: 1 κουταλάκι του γλυκού ανά 5 κιλά σωματικού βάρους 1-2 φορές την ημέρα στο γεύμα.

-        Πολτοποιημένη 100% κολοκύθα σε κονσέρβα: 1 κουταλάκι του γλυκού ανά 5 κιλά σωματικού βάρους 1-2 φορές την ημέρα μαζί με το γεύμα.

Πέρα από τις ίνες ιδανικά για την δυσκοιλιότητα είναι και τα παρακάτω:

-        Γιαούρτι και κεφίρ. Η προσθήκη πεπτικών ενζύμων και προβιοτικών στη διατροφή του σκυλιού σας με τη μορφή γιαουρτιού και κεφίρ είναι ένα άλλο μεγάλο φάρμακο για τη δυσκοιλιότητα, τα οποία βοηθούν και με την δυσπεψία. Τα προβιοτικά ενισχύουν τον πολλαπλασιασμό των «καλών βακτηρίων» στο γαστρεντερικό σωλήνα. Αυτό με τη σειρά του βοηθά στην αύξηση της ζύμωσης του πεπτικού υλικού, έτσι ώστε να μπορεί να απορροφηθεί και να περάσει εύκολα μέσω του παχέος εντέρου. Σε μικρόσωμους σκύλους δίνετε 1-2 κουταλιές του γλυκού την ημέρα, σε σκύλους μεσαίου μεγέθους 1-2 κουταλιές της σούπας την ημέρα και σε μεγαλόσωμους σκύλους 2-4 κουταλιές της σούπας την ημέρα. 

-        Ελαιόλαδο και λάδι καρύδας. Η προσθήκη ελαιόλαδου ή λαδιού καρύδας στο φαγητό του σκύλου σας θα σας βοηθήσει με την εύκολη εξάλειψη το επόμενο πρωί. Αυτά τα έλαια θεωρούνται καθαρτικά λιπαντικά, παρέχοντας έτσι γρήγορη ανακούφιση από την δυσκοιλιότητα. Ανάλογα με το μέγεθος του κατοικίδιου ζώου σας, προσθέστε ½ έως 1 κουταλιά της σούπας λάδι στο φαγητό του σκύλου σας μία φορά την ημέρα. Ο γενικός κανόνας είναι να δώσετε 1 κουταλάκι του γλυκού ανά 5 κιλά σωματικού βάρους.

-        Ζωμός οστών (bone broth) και τζίντζερ. Η τροφοδοσία με τζίντζερ και ζωμό κοτόπουλου σε ένα δυσκοίλιο σκυλί μπορεί να προσφέρει τεράστια άνεση. Πρώτα απ 'όλα, το τζίντζερ βοηθά στην πεπτική υγεία και βοηθάει στην διατήρηση των κινήσεων του εντέρου τακτικά. Δεύτερον, το λίπος στο ζωμό κοτόπουλου λειτουργεί ως καθαρτικό βοηθώντας σημαντικά στην διέλευση των περιττωμάτων. Επίσης, ο ζωμός μειώνει τον κίνδυνο αφυδάτωσης, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.

-        Βιολογικό Μηλόξυδο (ACV). Το οργανικό μηλόξυδο είναι ένα κομμάτι ενός φυσικού νατοϊκού φαρμάκου, καθώς μπορεί να ανακουφίσει μια μεγάλη ποικιλία συνθηκών τόσο σε ανθρώπους όσο και σε κατοικίδια ζώα. Είναι γνωστό ότι βελτιώνει την πέψη, συμπεριλαμβανομένης της ανακούφισης της δυσκοιλιότητας. Προτιμάτε ακατέργαστο και αφιλτράριστο σε δοσολογία 1/4 κουταλάκι του γλυκού ανά 5 κιλά σωματικού βάρους που προστίθεται στο φαγητό του σκύλου σας 1-2 φορές την ημέρα.

-        Χυμός αλόης (όχι το τοπικό τζελ): 1/4 κουταλάκι του γλυκού ανά 5 κιλά σωματικού βάρους 1-2 φορές την ημέρα μαζί με το γεύμα.

-        Χειροπρακτική, βελονισμός, πίεση και μασάζ. Και οι τρεις από αυτές τις φυσικές μορφές έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν στη χρόνια δυσκοιλιότητα στα κατοικίδια ζώα.

Μερικά πράγματα που δεν συνιστώνται...

Τα καθαρτικά για τον άνθρωπο. Παρακαλούμε μην δώσετε στον σκύλο σας καθόλου καθαρτικό ή μαλακτικό χωρίς να συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας. Υπάρχουν μερικά ανθρώπινα καθαρτικά που μπορεί να είναι ασφαλή και αποτελεσματικά κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, αλλά παρακαλώ μην μαντέψετε ποια ή πόσα πρέπει να δώσετε. Καλέστε τον ολιστικό κτηνίατρό σας για καθοδήγηση. Υπάρχουν καθαρτικά - Η λακτουλόζη είναι μία - ειδικά για κατοικίδια ζώα.

Τα σιτηρά υψηλής ίνας που προορίζονται για τον άνθρωπο. Μην επιχειρήσετε να επιλύσετε τη δυσκοιλιότητα του σκύλου σας με σιτηρά, δημητριακά ή άλλα τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε ίνες, χωρίς πρώτα να συμβουλευτείτε τον ολιστικό κτηνίατρό σας. Θυμηθείτε - το σκυλί σας είναι σαρκοφάγο ζώο. Τα σιτηρά δεν αποτελούν φυσικό μέρος της διατροφής τους και θα μπορούσαν να χειροτερέψουν μια ήδη κακή κατάσταση.

Ορυκτέλαιο. Παρακαλώ μην δώστε το κουτάβι σας ορυκτέλαιο. Δεν είναι αποτελεσματικό και μπορεί να εισπνευστεί στους πνεύμονες προκαλώντας μόνιμη βλάβη.

Κλύσματα. Μην προσπαθήσετε να δώσετε στο κατοικίδιο σας ένα κλύσμα, ή ακόμα και ένα υπόθετο, χωρίς να συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας. Ορισμένοι εμπορικά διαθέσιμα κλύσματα είναι ιδιαίτερα τοξικά για κατοικίδια ζώα.

Πηγές:

https://healthypets.mercola.com (Dr Karen Becker)

http://www.dogsnaturallymagazine.com